Op pulkatocht met Arne Monstrey

Medewerker van K2 en gids bij Into The Arctic

Naast medewerker in K2 gidst onze collega Arne Monstrey ook regelmatig voor Into The Arctic.
In de zomer zijn dit trektochten in Groenland en in de winter pulkatochten in Lapland, waarbij er dagelijks van hut naar hut getrokken wordt.
Hieronder geeft Arne een top-10 van zijn essentials mee die zo’n reis kunnen maken of kraken.

Tekst & foto's: Arne Monstrey

Thermisch Ondergoed

De basislaag van je kledingsysteem is misschien wel de belangrijkste. Thermisch ondergoed houdt je immers warm en droog. Het is niet omdat je bij -26°C onderweg bent, dat je niet kunt zweten. Zo’n pulka van 25 kilo door een verse laag sneeuw trekken, is best hard werken. In dergelijke omstandigheden werkt thermisch ondergoed van merinowol het beste. Het is veel fijner dan gewone wol en jeukt daarom niet zo. In tegenstelling tot katoen (absoluut af te raden!) houdt het niet graag vocht vast. Het heeft een heel hoog doorademend vermogen. En als het dan toch eens nat wordt (bij intensief zweten bijvoorbeeld), behoudt het zeer lang zijn isolatiewaarde. Niets dan voordelen dus, zowel voor je boven- als onderlichaam. Bekende merken zijn onder andere Woolpower, Icebreaker en Smartwool.

Thermisch ondergoed komt in verschillende diktes en variaties. Een T-shirt en een legging van 200 g/m² zijn toch het minimum waarover je zou moeten beschikken. Best neem je nog een volledig reservesetje mee. Bij aankomst zal de hut immers nog koud zijn. Je kunt dan ineens je nog bezwete kleren wisselen voor een setje droge kleren. Eens de hut warm is, hang je alles te drogen en de volgende dag kun je weer warm en droog op pad.

Warme Kousen

Ook al zijn je skischoenen goed geïsoleerd, je voorziet zelf best nog een dik paar kousen, al dan niet aangevuld met een paar liner kousen. Denk hierbij aan de dikte van een Woolpower 600, een Bridgedale Heavyweight of een Smartwool Extra Heavy Crew. Hou hier ook rekening mee als je je huurschoenen past. Vaak neem je deze één tot zelfs twee maten groter dan je gewone schoenmaat. Je moet immers absoluut vermijden dat je schoenen knellen.

Regenjas en -broek

Zelfs bij echt koude temperaturen zul je zien dat, zolang je beweegt, je vaak onderweg zult zijn met slechts twee lagen kledij aan. Te beginnen met een thermische legging en een thermisch T-shirt en daarboven een regenbroek en -jas. Uiteraard is koudeperceptie voor iedereen anders en houdt niemand je tegen om alsnog een extra laag (fleece bijvoorbeeld) aan te doen. Het voordeel van een volledig waterdichte buitenlaag is dat ze ook de koude wind volledig tegenhoudt. Ook als je in de sneeuw valt (wat onvermijdelijk zal gebeuren tijdens de afdalingen met een pulka), klop je alles gewoon van je af. En als je eens de pech hebt dat het een dag regent in plaats van sneeuwt (zeer uitzonderlijk), dan ben je optimaal beschermd.

Warme handschoenen en/of wanten

Deze zijn absoluut essentieel! Meestal ben ik met drie paar op stap. Om te beginnen heb ik een paar liner handschoentjes aan. Op die manier heb ik altijd één droge en warme laag rond mijn handen zitten. Als ik dan eens iets fijnere manipulaties moet uitvoeren (foto trekken, binding vastzetten…) dan is mijn blote huid nooit direct blootgesteld aan de koude wind. Soms neem ik nog een dunner paar softshell handschoenen mee. Als ik op voorhand zie dat de temperatuur niet zo koud zal zijn bijvoorbeeld. Maar meestal opteer ik toch voor een dik paar skihandschoenen. Zolang ik beweeg zijn die meestal warm genoeg. Daalt de temperatuur echt onder de -20°C en staat er een koude wind, dan gaan de allerwarmste wanten aan. Denk hierbij aan de Himalayan Mitts van The North Face, de Absolute Mitts van Black Diamond of de Expedition 8000 Mittens van RAB. Steevast nemen we op zo’n tocht nog 1 of 2 reserveparen mee. Je wilt echt niet voorhebben dat iemand zijn wanten ergens neerlegt om die dan te zien wegwaaien over de Finse Tunturi’s (heuvels).

Een muts die je oren volledig bedekt

Iedereen heeft wel een muts bij zijn winterkledij steken, maar heel belangrijk is dat deze muts je volledige oren bedekt. Heel vaak blijft je oorlel immers onbedekt. Samen met het puntje van je neus en je wangen, zijn je oren de meest koudegevoelige delen van je gezicht. We vragen aan al onze deelnemers om elkaars gezicht te checken tijdens pauzes. Soms heb je reeds lichte vrieswonden zonder deze zelf op te merken. Kenmerkend hiervoor zijn witte plekjes die niet meer of nauwelijks nog doorbloed zijn. Als je er op tijd bij bent, kun je deze weer warm wrijven. Een muts die je oren volledig bedekt is dus een absolute must! In principe neemt iedereen ook altijd een bivakmuts mee. Bij gure omstandigheden is dit de warmste bescherming die je je hoofd kunt bieden.

Een goede zonnebril én een skibril

Een temperatuur van -20°C, geen wind en een stralend zonnetje. Dat is zowat het beste scenario dat je je hier in Lapland kunt inbeelden. De luchtvochtigheid is er helemaal niet zo hoog als bij ons, waardoor de temperatuur, mits de juiste kledij uiteraard, best draaglijk is. Maar die zon reflecteert natuurlijk op de felwitte sneeuw, waardoor een goed afsluitende zonnebril van minstens categorie 3, maar liefst zelfs categorie 4 absoluut essentieel is. Een echte skibril gaat ook altijd mee, maar zetten we eigenlijk alleen maar op tijdens een sneeuwstorm. Als je dan de kap van je jas goed dichttrekt rond je hoofd, en je hebt een bivakmuts én een skibril op, dan ben je 100% beschermd tegen de elementen.

Warme donsjas

In tegenstelling tot wat velen denken, zul je deze donsjas overdag nauwelijks aanhebben. Tijdens het skiën heb je het immers warm genoeg. Deze jas is eigenlijk bedoeld voor alle stilstaande momenten. Zodra je even pauzeert om iets te eten: hup, donsjas aan. Bij aankomst in de nog onverwarmde hut: donsjas aan. Maar ook ’s avonds, als je uit de hut naar het toilet moet, of een verse lading water moet gaan halen, of zelfs sneeuw, om te smelten: altijd opnieuw gaat die dikke donsjas aan. Maar de ultieme beloning is toch als je ’s avonds met je tochtgenoten buitenstaat om te genieten van het machtige noorderlicht. Dan weet je direct waarom je hier zoveel geld aan hebt uitgegeven.

Thermos

Een goede thermosfles is onontbeerlijk. Door de koude heeft je lichaam niet echt een dorst-gevoel, maar je moet wel degelijk blijven drinken. Koud water bevriest quasi meteen, dus moet je ’s ochtends wel vertrekken met een goed gevulde thermos. Thee met suiker of honing is mijns inziens de beste drank. Een thermos van 1 tot anderhalve liter per persoon zou moeten volstaan.

Drybags

Klinkt misschien een beetje raar. Maar het is supergemakkelijk om al je materiaal in je pulka te verdelen over afzonderlijke drybags. Niet alleen blijft alles op die manier sowieso droog. Als je met verschillende kleuren werkt, vind je ook gemakkelijker alles terug. Ook bij aankomst in de hut is het heel gemakkelijk om een soort ketting van mensen te maken en alle drybags aan elkaar door te geven en zo alles voor heel de groep naar binnen te dragen

Verlichting en verwarming

Uiteraard ga je in de winter op stap. Niet alleen betekent dat koudere temperaturen, maar ook minder daglicht. Standaard gaan we op stap met een opgeladen frontaallamp binnen handbereik. Als het donker wordt, wil je daar immers niet nog naar op zoek moeten gaan in die grote pulka. Een deftige lamp van zo’n 450 lumen lijkt toch wel cruciaal om als eerste in de verte te kunnen kijken. Voor de anderen volstaat een lamp van 200 à 250 lumen. Om ’s avonds in de hut niet teveel batterijen te verbruiken neem je best een dikke witte kaars mee. Als iedereen dit doet, dan baadt je hut ’s avonds in een zeer gezellig licht.

En als laatste kan ik alleen maar aanraden om een flesje sterke drank mee te nemen. Mijn favoriet is een fles whisky uit de Tallisker familie. Je kan er zeker van zijn dat die op tochten als deze altijd perfect gekoeld tot zijn recht zal komen.